Η γνώμη των αιρετών και τα εκλογικά συστήματα της Ευρώπης στην ατζέντα του Συνεδρίου της ΚΕΔΕ

Γ. Πατούλης: «Για εμάς η γνώμη των αιρετών έχει αξία. Μέσα από την αμφίδρομη επικοινωνία μετα στελέχη μας προκύπτουν γόνιμασυμπεράσματα για τη διαμόρφωση των θέσεων μας με στόχο μια ισχυρή Αυτοδιοίκηση.–Χρήσιμοεργαλείο για τη ΚΕΔΕ η μελέτηγια τις βέλτιστες πρακτικές των ευρωπαϊκών εκλογικών συστημάτωνπου εφαρμόζονται στην Αυτοδιοίκηση»

Η παρουσίαση του ερωτηματολογίου σε αιρετούς σχετικά με τα κρίσιμα ζητήματα της Αυτοδιοίκησης, καθώς και η μελέτη του ΙΤΑ για τα εκλογικά συστήματα που εφαρμόζονται στην Αυτοδιοίκησηβρέθηκαν στο επίκεντρο της σημερινής δεύτερης ημέρας διεξαγωγής του ετήσιου τακτικού συνεδρίου της ΚΕΔΕ. 

 

Στους 2.087 έφτασαν οι συμμετέχοντες στο ερωτηματολόγιο που απεύθυνε η ΚΕΔΕ σε αιρετούς, στελέχη της Αυτοδιοίκησης αλλά και απλούς πολίτες, με αντικείμενο όλα τα σοβαρά ζητήματα που απασχολούν το χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Πρόκειται για μία καινοτόμο πρωτοβουλία του Προέδρου της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλη με στόχο, όπως επισήμανε, «την ανάπτυξη μια αμφίδρομης επικοινωνίας μεταξύ της Κ.Ε.Δ.Ε., των αιρετών καθώς και των στελεχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για την ανάδειξη των πραγματικών προβλημάτων που αφορούν τη λειτουργία του θεσμού μας. Παράλληλα τη διαμόρφωση ολοκληρωμένων πολιτικών θέσεων και προτάσεων, που θα επιλύσουν τα προβλήματα αυτά και θα συμβάλουν στην ανάπτυξη των τοπικών μας κοινωνιών».

Η παρουσίαση των συμπερασμάτων που προέκυψαν από τις απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο, έγινε από το Σύμβουλο Επικοινωνίας της ΚΕΔΕ Σ. Παπαδημητρίου, κατά τη σημερινή δεύτερη ημέρα του Ετήσιου Συνεδρίου της ΚΕΔΕ, στα Ιωάννινα.

Από τις απαντήσεις που δόθηκαν στο ερωτηματολόγιο, μεταξύ άλλων, προκύπτει ότι 8 στους 10 διαφωνούν με την καθιέρωση απλής αναλογικής στο εκλογικό σύστημα της Αυτοδιοίκησης. Οι 9 στους 10 χαρακτήρισαν ορθή την πρόταση της ΚΕΔΕ να μην καταθέσουν οι Δήμοι τα ταμειακά τους διαθέσιμα στην Τράπεζα της Ελλάδας, ενώ στην αλλαγή του Καλλικράτη, κρίνεται ως προτεραιότητα, η διασφάλιση της οικονομικής αυτοτέλειας των Δήμων. 

Οι απόψεις που κατατέθηκαν από τα στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και τους πολίτες κατεγράφησαν και θα συμπεριληφθούν στο κείμενο διαλόγου των θέσεων της ΚΕΔΕ,που θα παρουσιαστεί στη λήξη του Συνεδρίου. Η διεξαγωγή του ερωτηματολογίου ξεκίνησε στις 26 Οκτωβρίου και ολοκληρώθηκε στις 20 Νοεμβρίου

Βασικά συμπεράσματα από την επεξεργασία του ερωτηματολογίου

Στην εισήγηση του ο κ. Παπαδημητρίου συνόψισε τα συμπεράσματα που προέκυψαν από τις απαντήσεις που δόθηκαν σε 10 βασικά ερωτήματα, στα εξής:

Η διενέργεια ερωτηματολογίου «εργαλείο» της ΚΕΔΕ για το μέλλον 

Tο ερωτηματολόγιο δεν αποτελεί ασφαλώς επιστημονική δημοσκόπηση.Ωστόσο, όπως αναφέρθηκε, «η επιτυχία του εγχειρήματος, που έγινε για πρώτη φορά από την ΚΕΔΕ με αφορμή τη διεξαγωγή του Συνεδρίου της , μας οδηγεί στο να το αξιοποιήσουμε από δω και στο εξής ακόμη περισσότερο,ως μεθοδολογικό εργαλείο, για να καταγράφουμε τις απόψεις των αιρετών της Αυτοδιοίκησης».

Επισυνάπτεται η αναλυτική παρουσίαση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου. 

Παρουσίαση μελέτης ΙΤΑ για τα Ευρωπαϊκά εκλογικά συστήματα

Γ. Πατούλης: Η Πρόταση της ΚΕΔΕ βασίζεται στις βέλτιστες πρακτικές της Ευρώπης  

Το σταθερό εκλογικό σύστημα στην Αυτοδιοίκηση που εξασφαλίζει ισχυρή κυβερνησιμότητα αποτελεί εδώ και δεκαετίες,επιλογή του συνόλου των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως προκύπτει από τη σχετική μελέτη που εκπόνησε το ΙΤΑ για λογαριασμό της ΚΕΔΕγια τα Ευρωπαϊκά εκλογικά συστήματα και τους τρόπους διακυβέρνησης.

Παράλληλα σύμφωνα με τη μελέτη «ο δήμαρχος, σε όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. αναγνωρίζεται ως η έκφραση της δημοτικής αρχής που προΐσταται πολιτικά, διοικητικά και λειτουργικά των δημοτικών αρχών και αντίστοιχων υπηρεσιών».

Επιπλέον επισημαίνεται ότι «η αλλαγή στο εκλογικό σύστημα οδηγεί σε ουσιαστικές λειτουργικές αλλαγές που πρέπει να συγκροτηθούν σε βάθος χρόνου με σαφή βήματα καθορισμένα εκ των προτέρων και εκτεθειμένα στη δοκιμή με δικλείδες ασφαλείας».

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης ο  Γ. Πατούλης έκανε λόγο για ένα χρήσιμο εργαλείο για την Αυτοδιοίκηση και επισήμανε ότι η πρόταση της ΚΕΔΕ βασίζεται στις βέλτιστες πρακτικές της Ευρώπης με στόχο την κυβερνησιμότητα και την βελτίωση των παρεχόμενων δημοτικών υπηρεσιών προς τους πολίτες.  

Κατά την παρουσίαση της μελέτης από το Δ. Ζαφειριάδη, Σύμβουλο Στρατηγικής της Μίλητος Συμβουλευτικής, στο πλαίσιο του Συνεδρίου της ΚΕΔΕ, επισημάνθηκε ότι «η άμεση εκλογή του Δημάρχου διαμορφώνει περιβάλλον άμεσης, ισχυρής και αυτόνομης δημοκρατικής νομιμοποίησης του προσώπου». Αντίθετα στις περιπτώσεις έμεσης εκλογής ο δήμαρχος εξαρτάται από το αν έχει ή όχι την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίου. 

Αναλυτικότερα, στη μελέτη γίνεται σύγκριση μεταξύ ευρωπαϊκής και ελληνικής πραγματικότητας για το εκλογικό σύστημα και προκύπτουν μεταξύ άλλων τα παρακάτω συμπεράσματα: 

-Η άμεση εκλογή του/της Δημάρχου διαμορφώνει περιβάλλον άμεσης, ισχυρής και αυτόνομης δημοκρατικής νομιμοποίησης του προσώπου. 

-Στην έμμεση εκλογή, ο/η Δήμαρχος εξαρτάται από το αν έχει ή όχι τηπιστοσύνη της πλειοψηφίας του δημοτικού συμβουλίο 


Σύστημα Διακυβέρνησης και αρμοδιότητες ΟΤΑ  στις Χώρες της Ε.Ε.

Το δημοτικό συμβούλιο αποτελεί, στην πλειονότητα των περιπτώσεων το όργανο διαβούλευσης. Στη συνέχεια η Τοπική Εκτελεστική –Κυβερνητική Επιτροπή είναι το εκτελεστικό όργανο του δήμου και αποτελείται από τον/ην δήμαρχο,  αντιδημάρχους,  μέλη  που διορίζονται από το Δήμαρχο. Σε περιπτώσεις αναλογικού συστήματος υπάρχει αναλογική εκπροσώπηση δυνάμεων. Ο/η Δήμαρχος εκπροσωπεί το Δήμο και διαφοροποιείται η εκτελεστική του ισχύς από τον τρόπο εκλογής του, ανάλογα αν είναι έμμεση ή άμεση από το λαό.

Σημαντικός είναι και ρόλος στο σύστημα διακυβέρνησης των δομών Διαδημοτικής Συνεργασίας, (Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, Ανώνυμες Εταιρείες). Επιπλέον συνδικάτα-κονσόρτσια Δήμων ή ενώσεις μεταξύ δήμων ως αυτόνομες δομές, έχουν  διακριτή υπόσταση και νομική εκπροσώπηση. 

Οι δήμοι έχουν θεσμική κατοχύρωση και  μεγάλο πεδίο αρμοδιοτήτων. Τα Βασικά πεδία αρμοδιοτήτων αφορούν: Εκπαίδευση(υποδομές & μισθοδοσία) / Περιβάλλον με έμφαση στη Χωροταξία και Πολεοδομικό Σχεδιασμό / Πολιτική κατοικίας  /  Διοικητικές λειτουργίες  /  Διαχείριση Απορριμμάτων / Ασφάλεια – Πολιτική Προστασία. 

Οι ευρωπαϊκοί δήμοι έχουν μια σειρά από αρμοδιότητες και αντικείμενα με διαπεριφερειακό χαρακτήρα και μεγάλο χρονικό ορίζοντα επενδύσεων όπως  διαχείριση απορριμμάτων, μεταφορές-συγκοινωνίες, υποδομές πολιτικής προστασίας κλπ. Αρμοδιότητες όπως οι παραπάνω ανατίθενται σε φορείς και νομικά πρόσωπα Διαδημοτικής Συνεργασίας.Οι ευρωπαϊκοί δήμοι διαθέτουν επίσης ισχυρές διοικητικές μονάδες με σταθερό υπηρεσιακό management από CEO και Γενικούς Διευθυντές.